20 feitjes over paddenstoelen die je misschien nog niet wist
Het is weer paddenstoelentijd! Overal in bossen, parken en tuinen schieten ze uit de grond in de meest bijzondere vormen, kleuren en maten. Ze zijn niet alleen prachtig om te zien, maar spelen ook een onmisbare rol in het ecosysteem.
Wist je dat paddenstoelen de ultieme recyclers van de natuur zijn? Dat ze via ondergrondse netwerken met bomen kunnen “praten”? En dat sommige soorten zelfs licht geven in het donker?
In deze blog neem ik je mee in de fascinerende wereld van paddenstoelen. Ik laat je mijn mooiste herfstvondsten van 2025 zien en deel 20 verrassende weetjes die je kijk op deze mysterieuze schimmels voorgoed zullen veranderen.
Ga je mee op paddenstoelenjacht?
20 verrassende weetjes over paddenstoelen
Paddenstoelen weetjes 01 t/m 10
💡 Weetje 1: Paddenstoelen zijn geen planten of dieren, maar schimmels. Ze vormen een eigen rijk: het Fungi-rijk.
💡 Weetje 2: Een paddenstoel is het vruchtlichaam van een schimmel. Het grootste deel van de schimmel leeft onder de grond als mycelium — een netwerk van fijne draden dat kilometers lang kan zijn.
💡 Weetje 3: Dit mycelium vormt een ondergronds communicatienetwerk waarmee bomen en planten voedingsstoffen én informatie uitwisselen. Wetenschappers noemen dit het “Wood Wide Web”.
💡 Weetje 4: In Nederland komen ongeveer 5000 verschillende soorten paddenstoelen voor. Ongeveer 30 daarvan zijn giftig en 5 kunnen zelfs dodelijk zijn.
💡 Weetje 5: De groene knolamaniet (Amanita phalloides), ook wel “death angel” genoemd, is een van de giftigste paddenstoelen ter wereld. Hij groeit ook in Nederland, vooral onder eiken, beuken en kastanjebomen.
💡 Weetje 6: Paddenstoelen en schimmels worden al eeuwenlang gebruikt als natuurlijk medicijn vanwege hun geneeskrachtige eigenschappen. In 1928 ontdekte de Schotse arts Alexander Fleming bij toeval dat de schimmel Penicillium notatum bacteriën kon doden. Zo werd penicilline ontwikkeld — het eerste antibioticum. Deze baanbrekende ontdekking redde miljoenen levens en veranderde de moderne geneeskunde voorgoed.
💡 Weetje 7: Bekende eetbare soorten zijn onder andere cantharellen, eekhoorntjesbrood en oesterzwammen. Ze zijn niet alleen heerlijk, maar ook rijk aan voedingsstoffen zoals eiwitten, vezels en mineralen.
💡 Weetje 8: Sommige paddenstoelen, zoals Panellus stipticus, kunnen licht geven in het donker. Dit bijzondere natuurverschijnsel heet bioluminescentie.
💡 Weetje 9: Paddenstoelen komen in bijna alle kleuren van de regenboog voor: rood, oranje, geel, paars, blauw en zelfs groen.
Paddenstoelen weetjes 10 t/m 20
💡 Weetje 10: Schimmels planten zich voort via sporen — microscopisch kleine deeltjes die als “zaden” door de wind worden meegevoerd. De paddenstoel is het vruchtlichaam dat deze sporen aanmaakt. Eén paddenstoel kan er miljoenen tot zelfs miljarden produceren! Sommige soorten ruiken naar rottend vlees om insecten te lokken, zodat die helpen bij het verspreiden van de sporen.
💡 Weetje 11: De beste tijd om paddenstoelen te spotten is in de herfst (september tot november). Na een paar regenachtige dagen gevolgd door milde temperaturen schieten ze letterlijk de grond uit.
💡 Weetje 12: Schimmels zijn meer dan 400 miljoen jaar oud en behoren tot de oudste levensvormen op aarde.
💡 Weetje 13: In 2000 ontdekten onderzoekers in Oregon (VS) een gigantische honingzwam met een ondergronds myceliumnetwerk van 8,8 km². Deze schimmel is naar schatting 2400 jaar oud en wordt beschouwd als het grootste organisme ter wereld.
💡 Weetje 14: In veel culturen staan paddenstoelen symbool voor geluk, magie en mystiek.
💡 Weetje 15: Paddenstoelen kunnen de meest uiteenlopende vormen aannemen: hoedjes, bekers, koralen, netstructuren, bolletjes en zelfs vingervormige uitsteeksels.
💡 Weetje 16: De slijmzwam Physarum polycephalum kruipt langzaam over dood hout op zoek naar voedsel. Deze mysterieuze levensvorm heeft geen hersenen, maar kan toch puzzels oplossen en de kortste route door een doolhof vinden — een waar wonder van de natuur!
💡 Weetje 17: Sommige medicinale paddenstoelen, zoals reishi en chaga, geven hun werkzame stoffen beter af in alcohol dan in water. Ze worden daarom vaak verwerkt tot tincturen.
💡 Weetje 18: Parasolzwammen kunnen binnen 24 uur tientallen centimeters groeien.
💡 Weetje 19: Paddenstoelen breken hout, naalden en bladeren af en geven voedingsstoffen terug aan de bodem. Ze zijn de onmisbare opruimers van de natuur.
💡 Weetje 20: Sommige paddenstoelen kunnen zware metalen en giftige stoffen afbreken of opnemen. Ze worden daarom ingezet bij mycoremediatie, een milieuvriendelijke methode om vervuilde grond te reinigen.
Oeroud, ingenieus en onmisbaar voor onze ecosystemen
Elke paddenstoel is een poort naar een verborgen wereld — een levend netwerk vol ingenieuze verbindingen, eeuwenoude geheimen en natuurlijke magie. Misschien is dat de belangrijkste les die we van paddenstoelen kunnen leren: alles in de natuur is met elkaar verbonden.
📝 Opmerking: Alle foto’s in deze blog zijn door Jan en mijzelf gemaakt in het prachtige Drenthe. De namen van de soorten heb ik bepaald met de app ObsIdentify. Klopt er iets niet of heb je een aanvulling? Laat het weten in de reacties hieronder!
📌 Tip: Wil je meer leren over paddenstoelen in Nederland? Neem dan eens een kijkje op de website van de Nederlandse Mycologische Vereniging of sluit je aan bij een georganiseerde paddenstoelenwandeling in jouw regio.
Boekentip
Paddenstoelen fotograferen
Ontdek, leer, creëer
Tekst van Bol.com:
In dit boek deelt natuurfotograaf Jan Vermeer zijn beste tips hoe je de mooiste paddenstoelen foto’s maakt.
Fotograaf Jan Vermeer werkt voor verschillende opdrachtgevers zoals National Geographic en maakte veel reportages in onder meer Gambia, Namibië, Rwanda en de Azoren. Zijn foto’s zijn veelvuldig bekroond in prestigieuze fotowedstrijden zoals de BBC Wildlife of the Year Contest. Jan Vermeer is een veelgevraagd jurylid voor toonaangevende internationale fotowedstrijden in Rusland, Engeland, Italië en Spanje. Natuurfotograaf Vermeer bezocht meer dan vijftig landen, van Antarctica tot Groenland en van Congo tot Nova Zembla. Hij publiceerde meer dan tien boeken, Witte Wereld, Breaking Ice, Witte Veluwe en Arctic en Antarctica die een eerste prijs bij de International Photography Award wonnen.
Misschien vind je deze artikelen ook interessant
