Kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes: een geliefde oud en nieuw traditie
Als je aan oud en nieuw denkt, denk je al snel aan oliebollen, vuurwerk en een glas bubbels. Maar in het noorden en oosten van Nederland is de jaarwisseling pas écht compleet met kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes. Deze flinterdunne, knapperige wafeltjes worden daar al eeuwenlang rond oud en nieuw gegeten — niet alleen vanwege de heerlijke smaak, maar ook vanwege de bijzondere symboliek die eraan verbonden is.
Kniepertjes zijn veel meer dan een lekkernij. Ze brengen mensen samen, nodigen uit tot gesprekken aan de keukentafel en roepen herinneringen op aan vroeger. Het bakken gebeurt vaak gezamenlijk en is minstens zo belangrijk als het moment waarop ze worden gegeten. In deze blog lees je wat kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes precies zijn, waar deze mooie traditie vandaan komt en hoe je ze zelf maakt volgens een klassiek familierecept.
Wat zijn kniepertjes?
Kniepertjes — ook wel knijpertjes, kniepkoukies of ijzerkoekjes genoemd — zijn dunne wafeltjes gemaakt van bloem, roomboter, suiker en ei. Ze smaken licht zoet en boterig en hebben een fijne, krokante structuur die doet denken aan een oublie-ijshoorntje of een dunne stroopwafel.
De naam ‘kniepertje’ komt van het Nedersaksische dialectwoord kniep’n, wat ‘knijpen’ betekent. Dat verwijst naar de traditionele bereidingswijze: het deeg wordt stevig samengeperst tussen twee hete ijzers.
Na het bakken kun je de wafels laten afkoelen tot platte kniepertjes, of ze direct oprollen tot nieuwjaarsrolletjes. Deze rolletjes worden traditioneel vlak voor het serveren gevuld met slagroom, zodat ze heerlijk knapperig blijven.
De betekenis van kniepertjes en nieuwjaarsrolletjes
Achter deze eenvoudige wafeltjes schuilt een mooie symboliek die perfect past bij de jaarwisseling:
-
Platte kniepertjes staan voor het oude jaar dat achter ons ligt: alles is opengevouwen, zichtbaar en afgerond.
-
Nieuwjaarsrolletjes symboliseren het nieuwe jaar: nog opgerold, gesloten en onbekend — vol belofte en mogelijkheden.
Traditiegetrouw worden de platte kniepertjes in de laatste dagen van december gegeten. Op nieuwjaarsdag verschijnen de opgerolde wafels op tafel. Een eenvoudige maar betekenisvolle manier om bewust afscheid te nemen van het oude en ruimte te maken voor het nieuwe.
As ’t kniepertie kraakt, komt de tied even stil te staon
De oorsprong van kniepertjes
In Drenthe, Groningen en Overijssel is het al eeuwenlang traditie om rond de jaarwisseling kniepertjes te bakken voor familie, vrienden en buren. Vroeger gebeurde dit met zware smeedijzeren knijpijzers, die werden verhit boven een open vuur of op een kolenfornuis.
Tegenwoordig gebruiken de meeste mensen een elektrisch kniepertjesijzer, maar de kern van de traditie is onveranderd gebleven: samen bakken, samen delen en samen genieten.
Tips voor de lekkerste kniepertjes
Zelf kniepertjes maken is niet moeilijk, maar het vraagt wel wat aandacht en gevoel voor timing. Met deze tips lukt het altijd:
- Gebruik echte roomboter voor de beste smaak en een mooie goudbruine kleur.
- Laat het kniepertjesijzer goed heet worden vóór gebruik.
- Gebruik kleine hoeveelheden deeg; een klein balletje is voldoende.
- Bak tot de wafels licht goudbruin zijn.
- Rol nieuwjaarsrolletjes direct na het bakken op — ze worden binnen seconden hard.
- Bewaar kniepertjes en rolletjes in een luchtdichte trommel om ze knapperig te houden.
Zelf kniepertjes bakken: authentiek familierecept (±40 stuks)
Dit klassieke recept wordt al generaties lang rond de jaarwisseling gebruikt. Geen fratsen, geen toevoegingen — alleen pure ingrediënten, tijd en aandacht.
Benodigdheden
- Kniepertjesijzer of wafelijzer
- Mengkom
- Spatel of houten lepel
- Rooster
Ingrediënten
- 500 g bloem
- 400 g witte suiker
- 400 g roomboter
- 4 eieren (op kamertemperatuur)
- 1 tl kaneel of een snufje gemalen anijs
- Optioneel: 2 tl vanille-extract
Bereiding
- Smelt de roomboter op laag vuur en laat iets afkoelen.
- Meng de eieren en suiker tot een glad geheel.
- Voeg de boter en eventueel het vanille-extract toe.
- Zeef de bloem boven het mengsel, voeg kaneel of anijs toe en meng tot een stevig beslag.
- Dek de kom af en laat het beslag minimaal 30 minuten rusten op kamertemperatuur.
- Rol balletjes ter grootte van een walnoot (ongeveer 20–25 g) en leg ze op een bord of op bakpapier.
- Verwarm het kniepertjesijzer goed voor.
- Leg een beslagballetje in het midden van het ijzer. Sluit het ijzer voorzichtig en bak de wafel in ongeveer 45 seconden tot 1 minuut, tot hij licht goudbruin is.
- Laat de kniepertjes volledig afkoelen op een rooster.
- Bewaar ze in een luchtdichte koektrommel.
In elk kniepertie zit ’n stukkie Drenthe
Serveertips
Vul nieuwjaarsrolletjes pas vlak voor het serveren met slagroom of banketbakkersroom, zodat ze lekker knapperig blijven. Serveer ze samen met platte kniepertjes op een mooie schaal en bestuif eventueel licht met poedersuiker voor een feestelijke uitstraling. Kniepertjes smaken heerlijk bij koffie of thee, maar doen het rond de jaarwisseling ook verrassend goed naast een glas prosecco of champagne.
Kniepertjes vandaag de dag
Hoewel kniepertjes tegenwoordig het hele jaar door verkrijgbaar zijn bij de bakker en in de supermarkt, kan niets tippen aan zelfgebakken wafeltjes volgens een oud familierecept. De geur in huis en het samen bakken maken ze elk jaar opnieuw bijzonder.
En jij?
Heb jij weleens kniepertjes of Nieuwjaarsrolletjes gegeten?
Wat hoort er voor jou écht bij oud en nieuw?
Ik wens je een hele fijne jaarwisseling en een gezond 2026, vol kleine en grote genietmomenten!✨
Tips
Beste kniepertjesijzer
Tekst van Bol.com:
Maak de lekkerste wafels of andere lekkernijen met de Cloer 271 Wafelijzer. Deze compacte wafelijzer beschikt over 800 Watt vermogen, regelbare thermostaat en heeft door zijn metalen behuizing een professionele uitstraling.
Drentse pot
Van kruudmoes en kniepertjes
Tekst van Bol.com:
Drentse streekgerechten. In dit boek staat een alfabetische selectie van Drentse gerechten en lekkernijen als bruine bonen met appeltjes en ham, siepelhachee en loie-wiew’n-kost. In Drentse pot worden de Drentse keukengeheimen prijsgegeven.
Misschien vind je deze artikelen ook interessant:
4 reacties
Ziet er erg lekker uit!
Een liefdevol 2026 gewenst alvast 🙂
Dankjewel Saskia! 😊
Jij ook een liefdevol, mooi en smakelijk 2026 gewenst!
Oei, die zijn gevaarlijk lekker, helemaal met slagroom! 😋 FIJNE JAARWISSELING! 🥂
Haha ja hè, die combinatie is inderdaad onweerstaanbaar! 😄
Dankjewel en ook voor jou een hele fijne jaarwisseling! 🥂✨