Op paddenstoelenjacht

Één van mijn favoriete bezigheden deze herfst is het spotten en fotograferen van paddenstoelen. De paddenstoelen schieten de grond uit momenteel in allerlei kleuren, vormen en maten en ik ben als een kind zo blij als ik weer een nieuwe “schat” heb ontdekt. Thuis probeer ik te achterhalen welke paddenstoelen ik gezien heb, lang leve de app ObsIdentify!

In deze blog neem ik je mee in de wondere wereld van paddenstoelen en laat ik je mijn “schatten” zien. Ik vind het ware kunstwerkjes van de natuur!

Wat zijn paddenstoelen

Een paddenstoel is de vrucht (het zichtbare gedeelte) van een schimmel, de rest van de schimmel leeft onzichtbaar in een boom of onder de grond. Paddenstoelen spelen een belangrijke rol in de natuur omdat ze natuurlijk afval, – denk aan bladeren, hout en dode dieren – , opruimen en omzetten in voedingsstoffen voor bomen en planten. Paddenstoelen dienen ook als voedsel voor eekhoorns, muizen, slakken en insecten.

Samenwerking tussen schimmels en bomen

Schimmels en bomen helpen elkaar om te groeien en gezond te blijven. Schimmels hebben hele dunne draden die hyfen worden genoemd. Deze schimmeldraden wikkelen zich om de wortels van bomen heen en helpen de bomen om water en voedingsstoffen uit de grond te halen. In ruil hiervoor geven de bomen de schimmels weer suiker. Er zijn echter ook zwammen die bomen aantasten en/of doden.

Opmerking:
Alle foto’s in deze blog zijn gemaakt in het prachtige Drenthe.

Hier groeien paddenstoelen

Paddenstoelen houden van een vochtige, warme grond en groeien voornamelijk in loof-en naaldbossen, weilanden en graslanden. Je kunt ze ook aantreffen op boomstronken en dood hout en zelfs in je eigen achtertuin.

Wanneer zijn de meeste paddenstoelen te zien

De herfst is de beste tijd om paddenstoelen te spotten maar ze groeien het hele jaar door.

Zo planten paddenstoelen zich voort

Paddenstoelen planten zich voort via duizenden minuscule zaadjes die sporen worden genoemd. Deze sporen bevinden zich in de hoed van de paddenstoel. Zodra de paddenstoel volgroeid is, worden de sporen losgelaten en verspreid door de wind. De sporen landen op de grond en als deze plek geschikt is, groeit hier een nieuwe schimmel. Je kunt sporen vergelijken met de zaden van planten.

Eetbare en giftige paddenstoelen

In Nederland komen meer dan 5000 (!) soorten paddenstoelen voor. Ongeveer 30 soorten zijn giftig waarvan er 5 dodelijk kunnen zijn als je ze eet. Één van de giftigste paddenstoelen ter wereld is de groene knolamaniet, in het Engels “death angel” genoemd. De knolamaniet komt ook in Nederland voor en groeit meestal in loofbossen onder eiken, beuken en kastanjebomen. Een kleine hoeveelheid kan al dodelijk zijn omdat lever en nieren worden aangetast.

Na +/- 12 uur treden de eerste verschijnselen op die meestal bestaan uit heftige buikpijn, overgeven en diarree. Ieder jaar overlijden er mensen na het eten van de groene knolamaniet. Wees dus altijd erg voorzichtig met plukken en/of eten van wilde paddenstoelen want sommige soorten lijken veel op elkaar. De groene knolamaniet lijkt bijvoorbeeld veel op de champignon. Je moet er toch niet aan denken….

Paddenstoelen als medicijn

Paddenstoelen worden al eeuwenlang gebruikt als medicijn. Wist je dat antibiotica wordt gemaakt van grondbacteriën en schimmels?

De Reishi paddenstoel staat bekend om zijn immuniteit versterkende eigenschappen; deze paddenstoel zou de weerstand verhogen, de bloeddruk verlagen en ontstekingen remmen. 

De 10 meest voorkomende paddenstoelen in Nederland

Zoals eerder gezegd komen er meer dan 5000 soorten paddenstoelen in Nederland voor. Dit zijn de 10 meest voorkomende soorten:

• Gewone zwavelkop (Hypholoma fasciculare)
  Deze kleine zwavelgele / lichtbruine paddenstoel komt voor in bossen en op rottend hout. Ze groeien meestal in groepen. De gewone zwavelkop is erg giftig. 
• Eekhoorntjesbrood (Boletus edulis)
  Één van de populairste eetbare paddenstoelensoorten. Hij heeft een bruine hoed en een dikke steel en wordt vaak in loof- en naaldbossen aangetroffen.
• Vliegenzwam (Amanita muscaria)
  Dit is toch wel de meest iconische paddenstoel die er bestaat met zijn rode hoed en witte stippen. De vliegenzwam is giftig en groeit voornamelijk in loofbossen. 
• Paarse amethistzwam (Laccaria amethystina)
  Deze paddenstoel heeft een prachtige paarse kleur en groeit voornamelijk in dennenbossen.
• Gewoon fluweelpootje (Flammulina velutipes)
  Dit is een kleine, donkerbruine paddenstoel die vaak in grote groepen bij elkaar groeit. Deze paddenstoel heeft een prachtige fluwelige steel en is een eetbare paddenstoelensoort.
  
• Berkenzwam (Piptoporus betulinus)
  Deze witte tot crèmekleurige paddenstoel groeit alleen op dode en bijna dode berkenbomen. Hij wordt ook wel berkendoder genoemd.
• Tonderzwam (Fomes fomentarius)
  Deze paddenstoel groeit meestal op stammen van zwakke of dode bomen en heeft de vorm van een paardenhoef. Deze zwam werd in vroegere tijden gebruikt om vuur te maken.

6 bekende eetbare paddenstoelen

Paddenstoelen zijn lekker en gezond en je kunt er eindeloos mee variëren. Dit zijn 6 bekende eetbare paddenstoelen.

• Witte champignon (Agaricus bisporus)
  Dit is de bekendste en meest gegeten paddenstoel ter wereld. Deze paddenstoel heeft een witte hoed en een milde neutrale smaak. Witte champignons zijn veelzijdig en worden vaak gebruikt in soepen, sauzen, salades en als topping op pizza’s. De witte champignon wordt in Nederland gekweekt.
• Kastanjechampignon (Agaricus bisporus var. chestnut)
  Deze paddenstoel heeft dezelfde vorm als de witte champignon maar heeft een kastanjebruine kleur. De kastanjechampignon heeft een nootachtige smaak en is erg lekker in pastagerechten.
• Portobello (Agaricus bisporus var. portobello)
  De Portobello is eigenlijk een grote uitgeholde kastanjechampignon. Portobello’s hebben een stevige aardse smaak en een vlezige structuur. Ze zijn ideaal voor grillen of roosteren en kunnen dienen als vleesvervanger in vegetarische gerechten.
• Cantharel (Cantharellus cibarius)
  Cantharellen zijn feloranje van kleur en hebben een heerlijke, licht pittige smaak. Ze groeien meestal in naaldbossen en zijn een geliefde eetbare paddenstoel.
• Eekhoorntjesbrood (Boletus edulis)
  Één van de populairste eetbare paddenstoelensoorten. Deze grote, vlezige paddenstoel heeft een sterke aardse smaak. Hij groeit voornamelijk in loof- en naaldbossen.
• De Shiitake (Lentinula edodes)
  De Shiitake groeit oorspronkelijk in China en Japan maar wordt tegenwoordig ook in Nederland gekweekt. De Shiitake heeft een donkerkleurige hoed en een hartige smaak. Deze paddenstoel wordt vaak verwerkt in Aziatische gerechten.

Voedingswaarden

Paddenstoelen bevatten veel vezels, vitamines en mineralen. Het zijn echter geen volwaardige vleesvervangers, daarvoor bevatten ze te weinig eiwitten, ijzer en B-vitamines.

Fotoherkennings-app ObsIdentify

Boekentip

Paddenstoelen van de wereldberoemde natuurfotograaf Jan Vermeer.

Covertekst:
Natuurfotograaf Jan Vermeer heeft 3 jaar lang gezocht naar de kleurrijkste, opvallendste en mooiste paddenstoelen in Nederland. De aanpak en de bijzondere visie van Vermeer leveren een unieke collectie artistieke foto’s op die wereldwijd veelvuldig worden gepubliceerd in prestigieuze magazines. Paddenstoelen als kunst. Abstracte schilderijen, maar dan van de werkelijkheid.

Bron informatie: Wikipedia en Natuurmonumenten

PADDENSTOELEN

Verkrijgbaar bij

bol.com (€49,25)

De grote paddenstoelengids voor onderweg

Verkrijgbaar bij

bol.com

Eetbare paddenstoelen

Verkrijgbaar bij

bol.com (€29,95)

IJshaar: de baard van Koning Winter

Shinrin Yoku, de helende kracht van de natuur