Klein Tibet

In het uiterste noorden van India, ingeklemd tussen de Himalaya en het Karakoram gebergte, ligt Ladakh ~het land van de hoge passen~. Hier vind je ruige bergen, groene valleien, pittoreske dorpjes, eeuwenoude kloosters en een lieve bevolking. Ladakh wordt ook wel “klein Tibet” genoemd vanwege de grote gelijkenis met Tibet. Niet alleen landschappelijk maar ook cultureel en religieus want in Ladakh wordt het Tibetaans Boeddhisme nog in zijn pure vorm beoefend. In deze blog neem ik je mee naar dit bijzondere stukje India.

Acclimatiseren in Leh

Onze reis begint in Leh, de hoofdstad van de deelstaat Ladakh. Leh ligt op 3500 meter hoogte en dat merken we direct als we het vliegtuig uitstappen. De lucht is ijl. Vanaf de luchthaven rijden we in een half uurtje naar ons hotel waar we de rest van de dag blijven om te acclimatiseren. Tegen de avond krijg ik hoofdpijn, één van de eerste symptomen van lichte hoogteziekte en ’s avonds duurt het lang voordat ik in een onrustige slaap val. 

Leh verkennen

De volgende ochtend gaan we de stad verkennen. Leh telt ongeveer 30.000 inwoners en voelt aan als een groot dorp. De sfeer is gemoedelijk en relaxt en de mensen groeten ons met een vriendelijk juley (djoelee). Het betekent hallo, tot ziens en bedankt, dat is makkelijk te onthouden!

Leh doet me direct aan Tibet denken. De stad wordt omringd door bruine rotsachtige bergen en veel mensen hebben een Tibetaans uiterlijk. Boeddhisten draaien gebedsmolens rond terwijl ze de mantra Om mani padme hum mompelen en boven ons hoofd wapperen Tibetaanse gebedsvlaggetjes. De bazaar is een wirwar van smalle straatjes met kleine winkeltjes en regelmatig wordt de weg geblokkeerd door koeien die tussen het afval scharrelen op zoek naar iets eetbaars.

Shanti Stupa

De Shanti Stupa is één van de grootste bezienswaardigheden van Leh. Deze grote witte stupa staat bovenop een heuvel net buiten de stad en werd in de jaren ‘80 door Japanse monniken gebouwd ter ere van de 2500e verjaardag van het Boeddhisme. “Shanti” betekent “vrede” in het Sanskriet en de stupa staat dan ook symbool voor vrede en harmonie. Vanaf ons hotel wandelen we ernaartoe. Het is een pittig klimmetje omhoog maar eenmaal boven worden we getrakteerd op een prachtig uitzicht over Leh en de stupa zelf is ook zeker de moeite waard.

Tibetan Children’s Village in Choglamsar

De bevolking van Ladakh bestaat voor een groot gedeelte uit Tibetanen die hun land zijn ontvlucht na de Chinese bezetting in de jaren ‘50. Ze werden opgevangen in vluchtelingenkampen verspreid over heel India. Één van deze vluchtelingenkampen is Choglamsar, ongeveer 10 kilometer vanaf Leh. Hier bezoeken we een SOS kinderdorp dat een veilige thuishaven biedt aan +/- 1400 Tibetaanse kinderen. De kinderen leren hier niet alleen lezen, schrijven en rekenen maar ze krijgen ook les in de Tibetaanse taal en cultuur en ze hebben de mogelijkheid een beroepsopleiding te volgen. Het SOS kinderdorp wordt aangestuurd vanuit Dharamsala (waar de Tibetaanse regering in ballingschap gevestigd is) en is volledig afhankelijk van giften en donaties.

We krijgen een rondleiding en zien de klaslokalen, de computerruimte, de slaapverblijven, de eetzaal, de keuken en het klooster. Het ziet er allemaal goed verzorgd uit maar toch krijg ik een verdrietig gevoel, we trekken ons het lot van de Tibetanen erg aan. Deze kinderen horen thuis bij hun eigen familie in hun eigen land te wonen, in vrijheid. We laten een donatie achter en rijden in stilte weer terug naar Leh, dit bezoek heeft indruk gemaakt.

Kloosters Thakthok, Hemis en Thikse

De volgende dag begint onze rondreis door Ladakh en om exact 09.00 uur worden we opgehaald door gids Nurboo en chauffeur Gyalsou. Vandaag staan er maar liefst 4 kloosters op het programma. We beginnen met het Thakthok klooster. Thakthok betekent rotsdak en dat is een toepasselijke naam want dit klooster is tegen de rotsen aangebouwd naast een oude meditatiegrot. Thakthok is het enige klooster in Ladakh dat toebehoort aan de Nyingma-pa sekte, één van de oudste Tibetaanse Boeddhistische scholen. Het is een klein klooster en binnen hangt een indringende geur van boterkaarsjes en wierook. We laten onze ogen wennen aan het donker en bekijken de fresco’s van Boeddhistische goden en mythische wezens. 

Het tweede klooster dat we bezoeken is Hemis, het grootste en rijkste klooster van Ladakh. Elk jaar wordt hier het wereldberoemde Hemis festival gehouden waarbij monniken in kleurrijke kostuums traditionele dansen uitvoeren. We bewonderen de tempels en gebouwen, de muurschilderingen, gouden Boeddhabeelden en overige Boeddhistische voorwerpen. Indrukwekkend en een heel verschil met het kleine sobere Thakthok klooster van zonet.

Het derde klooster, Thikse, ligt bovenop een berghelling en is in dezelfde stijl gebouwd als het Potala paleis in Lhasa (Tibet). De grootste bezienswaardigheid van Thikse is een prachtig 15-meter hoog beeld van Maitreya Boeddha.

Nyerma nonnenklooster

Aan het einde van de middag arriveren we bij het Nyerma nonnenklooster waar we ook de nacht gaan doorbrengen. Dit klooster werd in 2004 opgericht door de Nederlandse stichting DFLN (Dutch Foundation for Ladakhi Nuns) speciaal voor oude nonnen in Ladakh. In 2008 werd er een homestay bijgebouwd. Het is de bedoeling dat de nonnen de homestay zelfstandig gaan runnen en op deze manier in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Zover is het nog niet want momenteel wordt het guesthouse draaiende gehouden door internationale vrijwilligers.

De huidige vrijwilligers ontvangen ons hartelijk. We zijn de enige gasten en mogen een kamer uitzoeken. Hierna krijgen we een rondleiding en we maken kennis met de nonnen. Één oude non is een echte babbelkous en poseert gewillig voor onze camera’s. Als Jan haar de foto’s laat zien krijgt ze de slappe lach terwijl ze de hele tijd heen en weer wiebelt met een losse tand in haar mond. Wat een heerlijke oude dame!

Na een slapeloze nacht door blaffende honden (waarom blaffen die altijd ‘s nachts en slapen ze overdag?!) staan we al vroeg op om de gebedsdienst bij te wonen. We zitten op de grond en luisteren naar de nonnen die mantra’s en gebeden chanten. Het klinkt zo mooi, zo puur dat de tranen in mijn ogen springen.

Trekking dag 1: van Likir naar Yangthang

De Himalaya is één van de beste plekken om een wandeltrekking in de bergen te maken en we gaan de 4-daagse Sham Valley Trek (Baby Trek) doen. Onze trektocht begint in het kleine dorpje Likir. Het is zonnig vandaag en een graadje of 15, perfect wandelweer! Samen met Nurboo lopen we in een rustig tempo naar de Pobe La pas op 3550 meter hoogte. Het landschap om ons heen is droog, kaal en rotsachtig maar in de verte zien we besneeuwde bergtoppen. Na 2 uur wandelen dalen we af naar het dorpje Sumdo waar we picknicken onder de bomen.

Na de lunch wandelen we verder naar onze eindbestemming Yangthang. Chauffeur Gyalsou en kok Yangjos zijn er al en hebben de tenten ook al opgezet. Terwijl we uitrusten van het wandelen bereidt Yangjos het avondeten. Een luxe 3-gangen diner bestaande uit soep vooraf gevolgd door Mutter Paneer, Aloo Gobi, rijst en een appel toe. Het smaakt voortreffelijk allemaal. Na het eten gaan we vroeg naar bed, we zijn moe van de buitenlucht en vallen als een blok in slaap.

Trekking dag 2: Yangthang – Hemis Shugpachan

Goodmorning, how are you? Do you want chai? Het is half 7 in de ochtend als Yangjos ons een kopje thee komt brengen. We zijn al een poosje wakker maar liggen nog heerlijk te luieren in onze warme slaapzakken. Als de zon opkomt kruipen we de tent uit en Yangjos reikt ons een kom havermout aan.

Om 09.00 uur beginnen we met wandelen en al snel volgt er een pittige klim naar de Kunje La pas op 3950 meter. De pas is versierd met Tibetaanse gebedsvlaggetjes die bedrukt zijn met mantra’s en gebeden. Tibetanen geloven dat de gebeden door de wind opstijgen naar de goden en geluk en voorspoed brengen. De vlaggetjes zijn blauw, wit, rood, groen en geel van kleur en deze kleuren symboliseren de 5 elementen hemel, wind, vuur, water en aarde. We lunchen op de pas en genieten ondertussen van het prachtige uitzicht over de omgeving.

Na de lunch wandelen we nog een paar uur verder naar onze eindbestemming Hemis Shugpachan. Yangjos heeft de tenten alweer opgezet en spaghetti voor ons klaargemaakt, dat gaat er goed in, lopen maakt hongerig! In de namiddag bezoeken we een tempel waar het plaatselijke dorpshoofd een Boeddhabeeld gaat inzegenen. Hij voert verschillende, voor ons onbegrijpelijke rituelen uit maar het is bijzonder om hierbij aanwezig te zijn.

Trekking dag 3: Hemis Shugpachan – Tingmosgang

Na een stevige kom havermout starten we met wandelen terwijl Yangjos ons uitzwaait. “Juley Juley! Tot straks! De route van vandaag is adembenemend mooi, zowel letterlijk als figuurlijk. Het eerste stuk voert door een vlak en kaal maanlandschap maar al snel gaat het pad omhoog en wandelen we tussen bruine, roze en oranje gekleurde bergen. Voetje voor voetje klim ik naar boven, in mijn eigen tempo en mijn eigen gedachten verzonken. Het is doodstil, het enige dat ik hoor is mijn eigen ademhaling. Ik geniet intens, het heeft iets rustgevends, bijna iets meditatiefs om hier te lopen. Ik voel me nietig in dit indrukwekkende landschap. Na een poosje zie ik gebedsvlaggetjes wapperen en dat betekent dat we bijna bij de pas zijn. En inderdaad, een paar minuten later staan we op de 3750 meter hoge Meptak La pas. 

Na de lunch dalen we af naar het dorpje Ang. Het is oogsttijd en overal werken mensen op het land. Het oogsten is een echte familieaangelegenheid, jong en oud, iedereen helpt mee. We lopen naar de mensen toe en worden enthousiast begroet met masala chai, koekjes en puri. Wat een gastvrijheid!

Onze eindbestemming van vandaag is Tingmosgang, een mooi dorpje in een groene vallei. De huizen zijn hier groter en luxer dan we tot nu toe hebben gezien en op de platte daken liggen overal abrikozen te drogen. We zijn moe van de lange wandeling en de rest van de dag relaxen we bij de tent.

Trekking dag 4: Tingmosgang – Skindyang

De volgende ochtend wandelen we al vroeg naar het klooster van Tingmosgang. Het klooster is spectaculair gelegen bovenop een rots en torent hoog boven het dorp uit. Prachtig! Hierna beklimmen we de 4030 meter hoge pas. Ik heb het zwaar vandaag, mijn benen lijken wel van lood en ik heb een zeurende hoofdpijn. Na een lange afdaling bereiken we het eindpunt van de trekking. De Sham Valley Trek is niet moeilijk maar op sommige momenten wel pittig vanwege de hoogte en de koude nachten in de tent. Zorg ervoor dat je goed geacclimatiseerd bent voordat je aan een trekking begint.

It’s not a rally, enjoy the valley” – Lamayuru

Vanuit Skindyang reizen we met de auto verder naar Lamayuru. Langs de kant van de weg staan grote waarschuwingsborden die bedoeld zijn om de verkeersveiligheid te verbeteren. Er gebeuren hier veel ongelukken en dat verbaast me niks want de bergwegen in Ladakh zitten vol haarspeldbochten en verkeren lang niet altijd in goede staat. Ook vallen er regelmatig rotsblokken en stenen van de bergflanken naar beneden op de weg. Sommige bestuurders rijden echt roekeloos, ze rijden veel te hard of ze gaan inhalen in een bocht zonder zicht. Ik houd regelmatig mijn hart vast maar gelukkig bereiken we zonder kleerscheuren onze eindbestemming Lamayuru.

Één greep uit de teksten op de waarschuwingsborden:

• Drinking whiskey, driving risky
• If you are married, divorce speed
• Life is a journey, complete it
• Better mister late than late mister
• It’s not a rally, enjoy the valley
• Speed thrilss, but kills

We gaan direct naar het Lamayuru klooster dat bekend staat als het allermooiste klooster van Ladakh en dat is niet overdreven want zowel het klooster als de omgeving zijn werkelijk prachtig. Urenlang lopen we hier rond en bewonderen de fraaie tempels, de kloosterschool, de chortens en gebedsmolens. Wat een magische plek!

Over de 5602 meter hoge Khardung La naar de Nubra vallei

De letterlijke vertaling van Ladakh is “het land van de hoge passen” en Ladakh doet haar naam eer aan want vandaag rijden we via de hoogst berijdbare pas ter wereld naar de Nubra vallei. We slingeren naar boven en zien de stad Leh onder ons steeds kleiner en kleiner worden. Onderweg passeren we kleurrijke Tata vrachtwagens, legertrucks, minibusjes, motorrijders, fietsers en hardlopers. Ja je leest het goed, hardlopers! Geloof het of niet maar vandaag wordt de marathon van Leh gehouden. 55 deelnemers rennen vanaf de Khardung La pas naar beneden, een hele uitdaging op deze hoogte! 

Na 1,5 uur rijden bereiken we de 5602 meter hoge Khardung La pas. Ik spring enthousiast de auto uit om een foto te maken en word direct afgestraft met duizeligheid en hoofdpijn. Geen goede actie Petra! De pas is bezaaid met honderden gebedsvlaggetjes en er staan zelfs een paar theehuisjes en restaurantjes. We fotograferen elkaar bij een bord met de tekst “Khardung La top, highest motorable road in the world” en gaan hierna snel terug naar de auto want het is ijzig koud op de pas.

De weg naar de Nubra vallei verkeert in slechte staat en urenlang stuiteren we op en neer in de auto, ik ben dan ook blij als we bij onze eindbestemming Hundar aankomen. We overnachten in een luxe tent in het Hundar Organic Deluxe Retreat Camp. Het kamp is een groene oase van fruitbomen, struiken en bloemen. Wat een fijne plek!

Kamelen, zandduinen en besneeuwde bergtoppen

Na het ontbijt gaan we de Nubra vallei verkennen. Onze eerste stop zijn de zandduinen van Hundar. Hier worden we aangestaard door tientallen wollige kamelen. Vroeger werden deze kamelen gebruikt om goederen te vervoeren over de legendarische zijderoute, tegenwoordig vervoeren ze alleen nog maar toeristen door de duinen. We wagen ons er niet aan. 

Één zandmandala maken is monnikenwerk

In het Samstenling klooster zijn 4 monniken een zandmandala aan het maken. Via een metalen buisje strooien ze gekleurd zand in kleine vakjes in de mandala en zo ontstaan er prachtige patronen en figuren. Het werk vereist uiterste concentratie, precisie en geduld en ik snap nu helemaal waar de term monnikenwerk vandaan komt. Nurboo vertelt dat de monniken +/- 7 dagen aan de zandmandala werken en dat de mandala na voltooiing direct weer wordt vernietigd. Het symboliseert de vergankelijkheid van het leven.

Vanaf Hundar reizen we verder naar het gehucht Spangmik aan de oever van het Pangong meer. Hier overnachten we in een tentenkamp op 4350 meter hoogte. Zodra de zon ondergaat wordt het ijzig koud en na het avondeten duiken we gelijk onze slaapzakken in. We hebben onze kleren nog aan en krijgen extra dekens maar nog zijn we aan het rillen van de kou.

Pangong meer

Na een slapeloze nacht staan we op met hoofdpijn. Spangmik ligt 1000 meter hoger dan onze vorige overnachtingsplaats en dat merken we duidelijk. Na een kopje masala chai voelen we ons gelukkig wat beter en we maken een wandeling langs het meer. De bruine bergen weerspiegelen prachtig in het heldere water en her en der grazen Tibetaanse dzo’s, een kruising van de yak en de koe.

Het Pangong meer is één van de grootste meren van de Himalaya. Het meer is 134 kilometer lang, 5 kilometer breed en vormt de grens tussen India en Tibet. 75% van het meer hoort bij Tibet, 25% bij India. Er zijn hier dan ook veel militairen gestationeerd. 

We rijden langs het meer en bezoeken de kleine dorpjes Man en Merag. Ik vraag me af waar de mensen hier van leven. Volgende maand gaat de bergpas dicht en dan is dit gebied maandenlang volledig afgesloten van de buitenwereld. Alle toeristen zijn verdwenen, het meer zal bevriezen en de temperatuur gaat dalen tot min 30. Het leven op de hoogvlakte is zwaar.

Ladakh sarai

Onze rondreis eindigt in Sabu waar we een paar dagen verblijven in ecoresort Ladakh Sarai . Op internet zag dit resort er al leuk uit maar in werkelijkheid is het nog veel mooier. We hebben een eigen yurt met warme douche tot onze beschikking en luieren in een hangmat in de tuin van het resort. Wat een luxe! Ook maken we een mooie wandeling in de omgeving van Sabu. Het is nog steeds oogsttijd en overal werken mensen op het land. Ze zijn allemaal even vriendelijk en aan het einde van de wandeling puilen onze zakken uit met kleine appeltjes en abrikozen die we onderweg hebben gekregen.

Afscheid van Ladakh

Ladakh is een bijzonder stukje India dat helemaal niet voelt als India, in geen enkel opzicht. Het lijkt meer op Tibet, maar dan in vrijheid. Ladakh is nog puur en authentiek, de landschappen zijn adembenemend mooi en de mensen zijn vriendelijk en gastvrij. Één echte aanrader! ❤️

Overige informatie Ladakh

Reisdocumenten

Voor een bezoek aan India moet je in het bezit zijn van een paspoort dat bij vertrek uit India nog minimaal 6 maanden geldig is. Verder is een visum verplicht. Deze is verkrijgbaar via http://indianvisaonline.gov.in/

LET OP: de visumvoorwaarden voor India veranderen regelmatig. Begin op tijd met de visum aanvraag.

Tijdverschil India

In India is het in onze zomertijd 3,5 uur en in onze wintertijd 4,5 uur later.

Beste reistijd Ladakh

De beste reistijd voor Ladakh is van juni t/m september. We waren er in september en hadden prima weer. Overdag zonnig en rond de 15 graden, de nachten waren erg koud.

Hoe kom je in Ladakh

Je kunt vanuit Delhi naar Leh vliegen of overland vanuit Delhi naar Ladakh reizen.

Inentingen Ladakh

Voor een bezoek aan Ladakh zijn geen inentingen verplicht maar inentingen tegen DTP, Hepatitis A en buiktyfus worden wel aangeraden door de GGD. Neem +/- 6 weken voor vertrekt contact op met de GGD of je huisarts voor de laatste informatie.

Hoogteziekte

Ladakh ligt op grote hoogte en het is mogelijk dat je in meer of mindere mate last krijgt van hoogteziekte. Hoogteziekte ontstaat door een tekort aan zuurstof en moet zeker niet onderschat worden! Om hoogteziekte te voorkomen is het het beste om langzaam te stijgen en voldoende de tijd te nemen om te acclimatiseren. Doe het de eerste dagen rustig aan en drink heel veel water (ongeveer 4 of 5 liter per dag). Nuttig geen zware maaltijden en vermijd koffie en alcohol. Sommige mensen zweren bij het medicijn Diamox maar het gebruik hiervan is omstreden omdat het ook de symptomen van hoogteziekte kan onderdrukken en je zo niet de ernst van de situatie in kunt schatten.

Symptomen van milde hoogteziekte

• hoofdpijn
• misselijk / braken
• duizeligheid
• slapeloosheid
• slechte eetlust
• veel plassen
• vermoeidheid

Symptomen van zware hoogteziekte

• zware hoofdpijn
• erg kortademig
• roze kleurig slijm ophoesten wat kan duiden op longoedeem
• coördinatieverlies
• gevoelloosheid / agressiviteit.

Als je hoogteziekte hebt opgelopen is het belangrijk om rust te nemen. Verdwijnen de symptomen niet, daal dan zo snel mogelijk af naar lagere hoogtes. Als de symptomen erger worden en/of je hebt geen mogelijkheid om af te dalen, aarzel dan niet om een arts in te schakelen want hoogteziekte kan dodelijk zijn!

Paklijst Ladakh

Wat moet je zeker meenemen naar Ladakh als je een trekking gaat maken?

• Stevige wandelschoenen
• Sandalen en/of slippers
• Wandelkleding, bestaande uit minimaal 2 wandelbroeken, meerdere T-shirts en een winddichte fleeche trui
• Winddichte jas
• Lichte regenkleding
• Wandelsokken
• Muts, handschoenen en sjaal
• Eventueel een petje
• Zonnebril
• Zonnebrandcrème
• Slaapzak
• Slaapmatje
• Lakenzak
• Oordopjes tegen snurkende reisgenoten en blaffende honden
• Eventueel een warmwaterkruik, erg fijn om je voeten aan op te warmen
• Thermosfles
• Stevige Wandelrugzak
• Camera met reservebatterijen en geheugenkaartjes
• Smartphone voor navigatie en fotografie
• Smartwatch om de route te tracken
• EHBO set
• Water filter
• WC papier
• Vochtige doekjes ivm afwezigheid douche
• Zakdoekjes
• Handdoek

Handige links om jouw reis naar Ladakh te plannen

Boekentips

Stoepa’s en manistenen

Achterflap tekst van Stoepa’s en manistenen

Stoepa’s en manistenen is een praktische gids voor iedereen die geïnteresseerd is in de wonderlijke wereld van het Tibetaans boeddhisme. Het boek is bijzonder geschikt voor eenieder die naar landen in en rond de Himalaya wil reizen en zich wil verdiepen in het aldaar beleden boeddhisme. Boeddhistische elementen in het landschap, zoals stoepa’s, gebedsmolens en manistenen, worden uitgebreid beschreven en hun betekenis en symboliek worden toegelicht. De verschillende soorten boeddha’s, waarvan beelden en schilderingen in kloosters en tempels voorkomen, worden behandeld en beschreven in hun uiterlijk en attributen, zodat je ze van elkaar kunt onderscheiden en kunt herkennen. Ook de boeddhistische leer komt aan bod. Naast de belangrijkste leringen worden het leven van de Boeddha en de verschillende boeddhistische stromingen behandeld. Hierdoor vallen de eerder beschreven elementen en boeddha’s op hun plek en wordt alles één geheel. Het boek is prachtig geïllustreerd met foto’s en tekeningen en blinkt uit door zijn heldere en duidelijke uitleg. Handig om mee te nemen op reis en om in de tempels de verschillende boeddha’s met elkaar te vergelijken.

Streetfood India

Achterflap tekst van Streetfood India:
Mirjam Letsch is zowel fotograaf als reiziger met een passie voor smaken, geuren en kleuren. Daarnaast werkt zij al 16 jaar voor Stichting Duniya, een organisatie die onderwijs en medische zorg biedt aan een grote groep kinderen in een sloppenwijk in India. Deze bijzondere ingrediënten vormen de basis van dit verrassende ‘kijk & kook’ boek: foto’s van mensen uit de wijk en recepten van eenvoudige, traditionele maaltijden die zij met de bewoners deelde, thuis bij hen aan tafel tussen de lachende kinderen en smakkende oma’s. En als er geen tafel was, aten ze zittend op de grond. Het resultaat is een bonte verzameling van vegetarische recepten. Makkelijk zelf thuis te maken. Voedzaam. Gezond. Slank. En kleurrijk.

En nog wat: van elk verkocht boek profiteren de kinderen uit de sloppenwijk die bij Duniya niet alleen gratis onderwijs krijgen, maar ook een dagelijkse warme maaltijd. Simpele rekensom, toch? Jij lekker eten. Zij lekker eten.

Lonely Planet India

De Lonely Planet reisgids van India.

Stoepa’s en manistenen. De kleurrijke wereld van het Tibetaans boeddhisme

Verkrijgbaar bij

bol.com (€20,50)

Street Food – India

Verkrijgbaar bij

bol.com (€17,50)

Travel Guide- Lonely Planet India

Verkrijgbaar bij

bol.com (€24,22)

Misschien vind je deze artikelen ook leuk

Noord-India: mijn favoriete highlights & off the beaten track plekken

De ongerepte wildernis van Mongolië

Het lichtjesfeest Diwali